وبلاگ من

یکی از مواردی که در رابطه با ازدواج دختران به صورت شرط لازم مورد پیش بینی قرار گرفته است، لزوم کسب اجازه و یا رضایت والدین (فقط پدر یا جد پدری) برای ازدواج دختران است.

یکی از احکام اسلام در خصوص حفظ بنیان خانواده، اذن پدر در مورد ازدواج دختر است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی شرایط ازدواج دختر بدون اجازه پدر می‌پردازیم.

اجازه پدر برای ازدواج دختر
طبق ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی اصلاحی سال ۱۳۷۰: نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد، موقوف به اجازه پدر یا جد پدری اوست. بر اساس این ماده، دختری که به سن بلوغ رسیده نمی‌‎تواند به طور مستقل تصمیم به ازدواج بگیرد. به‌ عبارت‌ دیگر؛ دختر در عین‌ حال که دیگر تحت ولایت و سرپرستی پدرش نیست و نظرش در خصوص ازدواج معتبر است و ازدواج بدون رضایت و اراده او صورت نمی‎‌گیرد؛ اما باید موافقت پدر یا جد پدری را نیز برای ازدواج به دست بیاورد.

شرایط ازدواج دختر بدون اجازه پدر
گاهی اوقات و در برخی موارد، اعتبار اجازه پدر ساقط می‌شود و دختر باکره می‌تواند بدون اذن پدر یا جد پدری خویش ازدواج کند و چنین ازدواجی صحیح است. این موارد عبارت‌اند از:

ولی در قید حیات نباشند: اگر پدر یا پدربزرگ پدری دختر فوت کرده باشند، دختر مکلف به گرفتن اجازه شخص دیگری (برای مثال مادر یا برادر) نیست. لازم به ذکر است، پدربزرگ مادری نیز مجاز به این کار نیست. در این مورد نیازی به اجازه دادگاه هم نیست و با ارائه دلیلی مبنی بر فوت ولی، دختر می‌تواند اقدام به ازدواج و ثبت آن کند.

ولی غایب بوده و در دسترس نباشد: درصورتی‌که پدر یا جد پدری دختر غایب بوده و به آن‌ها دسترسی وجود نداشته باشد، دختر می‌تواند بدون کسب اذن با همسر شایسته و متناسب خود ازدواج کند.

ولی اهلیت نداشته و محجور باشد: اگر پدر یا جد پدری دختر به علتی محجور بوده و خود تحت قیومیت باشد، برای ازدواج دختر اجازه شخص دیگری مانند قیم ولی لازم نخواهد بود.

ولی بی دلیل با ازدواج مخالفت کند: هدف قانون‌گذار از معتبر دانستن اذن پدر در ازدواج دختر باکره، حفظ مصالح دختر، خانواده و جامعه است. در صورتی‌که ولی از اختیار خویش سوءاستفاده کند و بدون دلیل موجه از ازدواج دختر باکره با همسر مناسب و شایسته او جلوگیری کند، اجازه ندادن او تاثیری در ازدواج دختر ندارد. عدم موافقت پدر بدون دلیل موجه، اعتبار اذن او را از بین می‎‌برد و دختر می‌تواند در این مورد به جای ولی خود، مردی که قصد ازدواج با او را دارد به دادگاه معرفی و از دادگاه اجازه ازدواج را دریافت کند. برای این کار دختر باید دادخواستی به دادگاه خانواده ارائه دهد و مشخصات فردی که قصد ازدواج با او را دارد به دادگاه اعلام کند. دادگاه نیز با شنیدن اظهارات دختر در جلسه رسیدگی، رای مورد نظر خود را صادر می‌کند.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

زن برای خروج از کشور به اجازه همسرش احتیاج دارد و برای دریافت گذرنامه باید مراحل قانونی را طی کند.

اگر خانم متاهلی قصد خروج از کشور را داشته باشد، باید اجازه دریافت پاسپورت را از همسر خود اخذ کند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی موضوع خارج شدن زن از کشور می‌پردازیم.

خارج شدن زن از کشور
زن برای خروج از کشور نیاز به اجازه همسرش دارد و مطابق با ماده ۱۸ قانون گذرنامه خانم متاهل در هر سنی که باشد برای خروج از کشور به اجازه شوهر خود نیاز دارد. شوهر در هر زمانی که از اجازه خود منصرف شد می‌تواند با مراجعه به پلیس گذرنامه نسبت به جلوگیری از خروج همسر خود اقدام کند که در این صورت گذرنامه زوجه ضبط می‌شود.

البته بانوان در مواقع اضطراری می‌توانند برای خروج از کشور از دادستان اجازه بگیرند که این تشخیص ضرورت بر عهده دادستان است و او باید ظرف مدت ۳ روز به این درخواست پاسخ دهد. این قانون درباره زنانی که خارج از کشور سکونت دارند یا همسرشان تابعیت ایرانی ندارد مستثنی است. خانم‌های متاهل می‌توانند در موارد اضطراری مانند فوت یکی از بستگان درجه نزدیک‌شان، درمان، ملاقات با پدر و مادر و سفر‌های زیارتی از دادگاه اجازه خروج از کشور را بگیرند. زن برای آن‌که جهت خروج از کشور با مشکلی روبه‌رو نباشد می‌تواند اجازه کتبی شوهر خود را دریافت کند یا به هنگام عقد ازدواج در شرط ضمن عقد خود ذکر کند که حق خروج از کشور را دارد و مشکلی نداشته باشد.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

به موجب ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی طرفین عقد ازدواج می‌توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد، در ضمن عقد ازدواج لحاظ کنند.

طبق بند الف شرایط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج، چنانچه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه، تقاضا طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوءاخلاق و رفتار وی نباشد، زوج مکلف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با زوجه به دست آورده یا معادل آن را، به‌صورت بلاعوض به زوجه منتقل کند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی موضوع تملک نصف دارایی مرد بعد طلاق می‌پردازیم.

شرایط تملک نصف دارایی مرد بعد طلاق
طلاق واقع شود: اجرای این شرط برخلاف سایر شروط، صرفا منوط به واقعه طلاق است و بدون وقوع آن قابل اجرا نیست و امکان الزام شوهر برای اجرای شرط قبل از درخواست طلاق ناشی از درخواست وی وجود ندارد.
زوج، خواهان طلاق باشد: یکی از شرایط تحقق شرط تنصیف دارایی این است که زوج بخواهد زوجه را طلاق دهد و وی ارائه کننده دادخواست طلاق باشد و نه اینکه زوجه خواهان طلاق باشد. طلاق مستند به تخلف زن از وظایف زناشویی یا سوءاخلاق و رفتار وی نباشد، چنانچه سوءرفتار و سوءاخلاق زوجه علت زوج باشد با اثبات آن، شرط تنصیف دارایی تحقق نمی‌یابد. مثلاً هرگاه زوج، نشوز و عدم تمکین زوجه را اثبات کند، این شرط برای زوجه قابل استفاده نخواهد بود.
ملاک تا نصف اموال یا معادل آن است: در این شرط عبارت تا نصف دارایی یا معادل آن ذکر شده که این میزان می‌تواند از پایین‌ترین درصد اموال زوج تا سقف پنجاه درصد آن تلقی شود که تعیین آن به نظر دادگاه بستگی دارد.

دارایی حاصل زندگی زناشویی با زوجه باشد: یکی دیگر از شرایط تحقق شرط مذکور حصول دارایی زوج، در زمان زندگی زناشویی با زوجه است، بنابراین به اموالی که زوج پیش از ایام زناشویی داشته (نه از تاریخ عقد) و اموال موروثی سرایت پیدا نمی‌کند، زیرا به مال ناشی از ارث اموال به دست آورده در زمان زناشویی اطلاق نمی‌شود.
دارایی در حین طلاق موجود باشد: موجود بودن اموال حین طلاق شرط لازم برای اجرای این شرط است، بنابراین شامل اموال از بین رفته اعم از تلف یا مفقود شده، نمی‌شود. همچنین آنچه موضوع شرط است، دارایی زوج است، پس باید دیون زوج نیز مدنظر قرار گیرد.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

فسخ اجاره‌نامه یعنی یکی از طرفین قرارداد، موجر یا مستاجر یا هر دو طرف تصمیم بگیرند که پیش از موعد مقرر شده در قرارداد با دلایل موجه و رعایت قانون به قرار داد پایان دهند.

در بسیاری از موارد و هنگام انعقاد اجاره نامه، مستاجر می‌تواند حکم فسخ اجاره را از دادگاه درخواست کند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی موضوع حق فسخ قرارداد اجاره می‌پردازیم.

حق فسخ قرارداد اجاره
یکی از مواردی که مستاجر بر اساس آن می‌تواند درخواست فسخ اجاره را داشته باشد در ماده ۴۱۵ قانون مدنی آمده است بر اساس این ماده قانونی در صورتی که عین مستاجره یعنی خانه‌ای که اجاره می‌شود، با اوصافی که در اجاره‌نامه قید شده منطبق نباشد مستاجر می‌تواند قرارداد را فسخ کند.

اگر در مدت زمان اجاره عیبی در عین مستاجره حادث شود که آن را از قابلیت استفاده خارج کند و رفع عیب مقدور نباشد هم مستاجر می‌تواند تقاضای فسخ قرارداد را داشته باشد.

البته در مواردی هم که مطابق شرایط اجاره حق فسخ مستاجر وجود داشته باشد او می‌تواند این اقدام را انجام دهد. علاوه بر موارد گفته شده در صورت فوت مستاجر در مدت زمان اجاره و درخواست فسخ اجاره از طرف کلیه ورثه هم فسخ قرارداد امکان‌پذیر است. هر‌گاه مورد اجاره کلا یا جزئا در معرض خرابی بوده و قابل تعمیر نباشد یا برای بهداشت و سلامت مضر بوده و باید خراب شود هم مستاجر می‌تواند قرارداد خود را فسخ کند.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید

بر اساس قانون، مهریه شرعی همان است که در ضمن عقد تعیین شده و افزایش مهریه پس از عقد از نظر شرعی صحیح نیست و زن نمی‌تواند پس از عقد مهریه خود را افزایش دهد.

مهریه مالی است که به‌ هنگام عقد ازدواج، مرد متعهد می‌شود به همسر خود بپردازد. این مال می‌تواند به‌ صورت نقدی (وجه رایج کشور)، سکه و طلا، سایر اموال منقول یا غیرمنقول مانند ملک، آپارتمان یا خودرو… باشد اما گاهی این سوال مطرح می‌شود که چگونه میزان مهریه را تغییر دهیم؟ در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی افزایش مهریه بعد از ازدواج می‌پردازیم.

افزایش مهریه بعد از ازدواج
برخی محاکم با این استدلال که مهریه شرعی همان است که در ضمن عقد نکاح مقرر شده، دعوای مطالبه مازاد بر مهریه را محکوم بر رد می‌دانند.

اگر مرد یا زن بخواهند میزان مهریه خود را افزایش یا کاهش دهند، باید آن را در سند رسمی ذکر کنند و در دفترخانه به ثبت رسانند. البته هر گونه افزایش در میزان مهریه مستلزم فسخ عقد ازدواج و جاری شدن مجدد صیغه عقد دائم است، که باید توجه داشت این نظر خلاف شرع مقدس اسلام است. بنابراین بر اساس قانون مهریه شرعی همان است که در ضمن عقد تعیین شده و افزایش مهریه، پس از عقد از نظر شرعی صحیح نیست و زن و شوهر نمی‌توانند پس از عقد مهریه خود را افزایش دهند.

با مجله حقوقی دلتا همراه باشید