وبلاگ من

دیه از مباحث مطرح در حقوق جزا است. به معنای مالی است که از طرف قانونگذار برای جنایات تعیین شده است.

دیه یکی از قوانین اسلام است. بر اساس قانون مجازات اسلامی ایران و نیز تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص عضو، به کسی که صدمه دیده است یا به بازماندگان او پرداخت می‌شود. همچنین بر اساس تعاریف حقوقی، دیه جریمه نقدی است که از مجرم به نفع قربانی یا قائم مقام او گرفته می‌شود. میزان دیه برای جنایتِ رخ داده، از سوی شارع (دادگاه) تعیین می‌شود. در این بخش از مجله دلتا در رابطه با نرخ دیه با ما همراه باشید.

نرخ دیه سال ۱۴۰۰
سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد که نرخ دیه سال ۱۴۰۰ مبلغ ۴۸۰ میلیون تومان تعیین شده است. این مبلغ از ابتدای سال ۱۴۰۰ قابل اجرا شده است.

دیه در ایران
مبنای قانون مجازات اسلامی در ایران، فقه اسلامی است. نکته‌ای وجود دارد که در صورت جنایت عمد هم ممکن است، ولی دم به گرفتن دیه به جای اجرای قصاص راضی شود.

در این صورت قصاص به دیه تبدیل می‌شود. در این رابطه ماده ۲۵۷ قانون مجازات اسلامی بیان می‌دارد: «قتل عمد موجب قصاص است لکن با رضایت ولی دم و قاتل، به مقدار دیه کامله یا کمتر یا زیادتر از آن تبدیل می‌شود».

پرداخت دیه بر عهده فرد مقصر است. اگر وی فوت نموده باشد، از باقیمانده اموال وی پرداخت می‌شود. البته امروزه در صورتی که تصادف با خودرو صورت گیرد، پرداخت دیه برعهده شرکت‌های بیمه‌گر می‌باشد.

همچنین در مواردی پرداخت دیه کشته‌شدگان را حکومت جمهوری اسلامی ایران بر عهده می‌گیرد. از جمله در زمانی‌ که شخص یا اشخاصی در اثر ازدحام کشته یا زخمی‌شوند، یا جسد مقتولی در خیابان و اماکن عمومی پیدا شود و نتوان این قتل را به کسی نسبت داد، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود. فرقی نمی‌کند شخص فوت شده بر اثر قتل عمد کشته شده باشد یا قتل غیر عمد.

در مواردی که پس از پرداخت دیه از جانب دولت، قاتل شناسایی شود، موظف است دیه را به بیت‌المال برگرداند. این حکم شامل عابران پیاده‌ای که از محل ممنوع عبور افراد پیاده در خیابان‌ها و اتوبان‌ها عبور می‌کنند و با خودروی دارای سرعت مجاز برخورد کرده و کشته می‌شوند و راننده حاضر یا متواری شده‌است، نمی‌باشد. دیه‌ به خانواده این گروه از فوت شدگان تعلق نمی‌گیرد.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، مهلت پرداخت دیه، را مطالعه کنید.

تقلبات در حوزه بخش بیمه ثالث طی چند سال اخیر به واسطه مسائل اقتصادی در کشور ما، روز به روز در حال افزایش است. به حدی که عده‌ای از این طریق امرار معاش می‌کنند.

رواج فرهنگ استفاده از بیمه برای وسایل نقلیه، باعث تاثیرات مثبتی در جامعه شده است. البته در برخی مواقع هم باعث سوء استفاده گردیده است. برخی افراد با تصادف‌های ساختگی، در صدد گرفتن خسارت از بیمه بر می‌آیند. متاسفانه در تحلیل این مساله از نظر حقوقی این اشتباه متداول وجود دارد که آن را کلاهبرداری دانسته‌اند. ولیکن قانون حاکم بر این مساله، قانون بیمه شخص ثالث است. این عمل جرم محسوب شده و در قانون مذکور، صراحتاً به این امر پرداخته و برای آن مجازات تعیین شده است. در این نوشتار از مجله دلتا قصد داریم به تصادف ساختگی و حواشی آن بپردازیم.

در صورت اثبات تصادف ساختگی سانحه توسط پلیس راهنمایی و رانندگی، فرد مجرم شناخته شده و به مراجع قانونی معرفی می‌شود. در این میان برخی‌ها ادعا می‌کنند که ساختگی بودن تصادف‌ها مشخص نیست.

بر این اساس کارشناسان تصادفات رانندگی توضیح می‌دهند که کارشناسی این موارد، کاری علمی و حرفه‌ای است. در این مسائل، افسران کارشناس با توجه به محل تصادف، آثار و علائم موجود در صحنه تصادف، موارد را تطبیق، و نقاط برخورد دو وسیله را با یکدیگر بررسی و نتیجه نهایی را اعلام می‌کنند.

چه مجازاتی برای این جرم تعریف شده است؟
طبق ماده ۶۱ قانون بیمه شخص ثالث، هرکس با انجام اعمال متقلبانه مانند صحنه‌سازی صوری تصادف، تعویض خودرو یا ایجاد خسارت عمدی، وجوهی را بابت خسارت دریافت کند، به حبس تعزیری درجه شش(۶ماه تا۲سال حبس) و جزای نقدی معادل دو برابر وجوه دریافتی محکوم می‌شود.

در شروع به جرم(منظور اقدام به انجام عمل مجرمانه و ناکام ماندن درآن است) مندرج در این ماده، علاوه بر مجازات مقرر برای شروع به جرم در قانون مجازات اسلامی، مستوجب جزای نقدی درجه پنج(جزای نقدی ۸۰میلیون ریال تا۱۸۰میلیون ریال) می‌باشد.

همچنین طبق ماده۶۲ همان قانون، هرگاه شخصی برخلاف واقع، خود را بعنوان راننده وسیله نقلیه مسبب حادثه معرفی کند، به مجازات حبس درجه هفت(حبس ازسه تاشش ماه) محکوم می‌شود. راننده نیز چنانچه در این امر همکاری کرده باشد، به مجازات فوق محکوم می‌شود.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، مطالبه خسارت تصادفات رانندگی را مطالعه کنید.

طلاق در لغت یعنی ترک کردن، رهایی و آزاد کردن. در واقع با طلاق، زن و مرد یکدیگر را ترک و رها می‌سازند. طلاق در حقوق به معنای منحل شدن عقد دائم، با رعایت تشریفات ویژه است.

واژه طلاق برای همه افراد شناخته شده است. افراد کمتری هستند که با این مسئله حقوقی آشنا نباشند. اما بدون شک تعدادی که با انواع طلاق آشنایی داشته باشند، به شدت کم است. یکی از انواع طلاقی که باید بشناسید، طلاق غیابی نام دارد. همانطور که از نامش پیداست، در صورت عدم حضور یکی از طرفین، صورت می‌گیرد. در این بخش از مجله دلتا در رابطه با شرایط طلاق غیابی با ما همراه باشید.

شرایط طلاق غیابی از طرف مرد
طبق قانون ایران، حقِ طلاق به مرد داده شده است. چه زن در دادگاه حاضر بشود یا نشود و لایحه هم ندهد، حکم راجع به طلاق صادر می‌شود.

زن در مهلت ۲۰ روز حق اعتراض دارد. به درخواست مرد امکان صدور رأی طلاق وجود دارد. برای ثبت طلاق، مرد باید حق و حقوقِ مالیِ زن را بپردازد. این موارد عبارتند از مهریه، اجرت المثل ایام زوجیت، نفقه‌ ایام عده، نفقه‌ معوقه، (چنانچه که زن شرایط مطالبه داشته باشد و مطالبه نماید) شرط تنصیف (نصف شدن) و اموال درج شده در عقدنامه (به شرط امضا و وجود شرایطش). این موضوع در رأی دادگاه درج می‌شود.

شرایط طلاق غیابی از طرف زن

شروط دوازده گانه مندرج در عقدنامه که در صورت وقوع آنها به تشخیص دادگاه، زن می تواند وکیل در طلاق ‌شود. بدون نیاز به حضور و موافقت شوهر  و البته حتما با تجویز و رای قطعی دادگاه، زن می‌تواند به دفترخانه طلاق مراجعه نموده و تقاضا کند که صیغه طلاق جاری شود: :

۱- خودداری شوهر از پرداخت نفقه زن.

۲- سوء رفتار شوهر در حدی که غیرقابل تحمل باشد.

۳- بیماری صعب العلاج شوهر که غیرقابل درمان باشد و ادامه زندگی مشترک را با مشکل مواجه کند.

۴- در صورتی که شوهر دیوانه باشد یا در طول زندگی مشترک دیوانه شود.

۵- اشتغال شوهر به شغلی که به حیثیت و آبروی خانوادگی زن لطمه بزند.

۶- محکومیت شوهر به ۵ سال حبس یا بیشتر.

۷- اعتیاد شوهر به مواد مخدر به شکلی که زندگی مشترک را مختل کند.

۸- چنانچه مرد شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب زندگی مشترک را بدون عذر موجه ترک کند.

۹- محکومیت قطعی شوهر به ارتکاب جرم خلاف شئونات خانوادگی زن.

۱۰-  ناباروری مرد پس از گذشت ۵ سال از زندگی مشترک.

۱۱- در صورتی که شوهر مفقودالاثر شود و شش ماه پس از مراجعه زن به دادگاه خبری از او نباشد و پیدا نشود.

۱۲- ازدواج مجدد مرد بدون اجازه زن.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، در چه صورت دارایی مرد پس از طلاق نصف می‌شود؟ را مطالعه کنید.

استناد به اسکرین شات، امروزه بسیار مورد بحث است. با توجه به رشد روزافزون جایگاه تکنولوژی، استناد کردن به مراودات و مکالمات در قالب فضای مجازی، در زمینه‌های حقوقی هم مورد توجه است.

اسکرین شات حالات مختلفی دارد. بعضی مواقع افراد از آن به عنوان مطلبی مفید استفاده می‌کنند. استفاده برخی از افراد هم از اسکرین شات به عنوان مدرک جهت دفاع از خود است. به عنوان مثال شخصی از طریق تلگرام یا پیامک یا ایمیل اقدام به تهدید کردن یا مزاحمت می‌کند. در اینجا فرد می‌تواند از همان متن، اسکرین شات بگیرد و به قاضی نشان دهد. در این قسمت از مجله دلتا به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

اسکرین شات مدرک محسوب می‌شود یا خیر؟
گرفتن اسکرین شات تنها اماره قضایی است. یعنی تنها نشانه‌ای‌ است که به علم و آگاهی قاضی در تحقیقات در مورد موضوع پرونده کمک می‌کند. قاضی با بررسی اسکرین‌شات‌ها به حقیقت پرونده پی می‌برد.

عموم مردم فکر می‌کنند مطالب در تلگرام، ایمیل یا دیگر شبکه های اجتماعی به عنوان دلیل در دادگاه یا دادسرا قبول نمی‌شوند. قانون کاملا این ادله را قبول کرده است. درصورتی که شخصی در تلگرام یا ایمیل یا دیگر شبکه‌های اجتماعی یا حتی با پیامک برای شما مزاحمت ایجاد کند، تمام این محتوا‌ها از شما به عنوان دلیل قابل قبول است و قاعدتا این امر بر علیه شخص مرتکب است.

 البته نه دلیل مستقل، بلکه به عنوان یک نشانه‌ای است که به علم قاضی کمک می‌کند. زیرا اسکرین شات را می‌شود فتوشاپ و تحریف کرد. منظور از تحریف یعنی اینکه قسمتی از حرف‌هایی که می‌تواند به ضرر شخصی باشد و احتمالا باعث مجرم شناخته شدن و محکوم شدنش می‌شود را اسکرین گرفت و قسمتی دیگر را حذف کرد.

حال ممکن است اگر اسکرین کامل گرفته شده باشد، شخص محکوم نشود یا حداقل به مجازات کمتر و آسان‌تری توسط دادگاه محکوم شود.

در اینجا کارشناسان حوزه فناوری مخصوص این‌کار، در دادگاه‌ها یا دادسراها با بررسی‌های مخصوص خود، به صحت و درستی فتوشاپ یا تحریف شدن اسکرین شات می‌پردازند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، انتشار اسکرین شات چه عواقبی دارد؟ را مطالعه کنید.

اصلاحیه قانون چک آنقدر مترقی است که بسیاری از اقتصاددانان، فعالان نظام بانکی و کارشناسان مسائل اقتصادی، آن را به عنوان یک جهش در اصلاح نظام بانکی می‌دانند.

یکی از نیازهای امروز در مبادلات تجاری، خرید نسیه و مدت‏ دار است. در کشور ما چک اصلی‌ترین ابزار معامله‌ای است که چنین کارکردی را برای فعالان اقتصادی ایجاد می‏‌کند. طبق آمارهای رسمی کشور، حجم زیادی از تراکنش‌های مالی از طریق چک انجام می‌شود. این امر نشان‌دهنده اهمیت بالای چک به‌ عنوان سهل‌الوصول‌ترین و ارزان‌ترین ابزار معامله مدت‌دار در نظام اقتصادی کشور است. با توجه به تخلفاتی که در این حوزه پیش آمده بود، سیستم بانکی کشور، قوانین جدید چک را ارائه نموده است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

قوانین جدید چک در سامانه صیاد
در این قانون؛ نحوه صدور، دریافت و انتقال چک تغییراتی داشته است. افرادی که مبادلات خود را با چک انجام می‌دهند، تکالیفی برعهده دارند. صادرکننده چک باید مندرجات چک شامل تاریخ سررسید، مبلغ و اطلاعات هویتی ذینفع را علاوه بر اینکه در برگ چک درج می‌کند، در سامانه صیاد نیز ثبت کند. همچنین ذینفع چک نیز هنگام دریافت برگ چک باید مندرجات آن را در سامانه صیاد استعلام و با مندرجات برگ چک تطبیق دهد.

همچنین اشخاصی که قصد انتقال چک را دارند دیگر نیازی به پشت نویسی چک ندارند و باید اطلاعات هویتی ذینفع جدید را در سامانه صیاد ثبت کنند.

انجام این امور از طریق ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد شامل اینترنت‌بانک و موبایل‌بانکِ ، برنامه‌های موبایلی حوزه پرداخت و شعب بانک‌های عامل امکان‌پذیر است. همچنین سایر ابزار مورد استفاده برای ارائه خدمات چک به مشتریان شامل مواردی مانند تلفن‌بانک، ابزار پیامکی، کدهای دستوری و غیره نیز در دست بررسی است. این موارد توسط شبکه بانکی اطلاع‌رسانی خواهند شد.

گفتنی است این تغییرات قانونی برای چک‌های جدید با ظاهری متفاوت دیده می‌شود. بر روی این چک‌ها عبارت “کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است”، درج شده تا مشتریان بانکی، این مهم را مدنظر داشته باشند.

همچنین رنگ این چک‌ها نیر بنفش است. لازم به ذکر است چک‌های سابق طبق روال کارسازی می‌شوند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، اگر صادر کننده چک فوت کند، تکلیف چیست؟ را مطالعه کنید.