خانه داروغه مشهد ؛ جاذبه روسی قجری
شاید جالب باشد که بدانید خانه داروغه مشهد اولین جایی بود که در این شهر صاحب حمام خصوصی شد. اولین شومینه مشهد نیز در این خانه قرار دارد. نشانه هایی از معماری روسی داشته و نانوایی و سرداب هم از عجایب آن است.
امروز در صفحه گردشگری مان به مشهد میرویم. همانجا که نمیشود رفت و حرم امام رضا را زیارت نکرد. ممکن است زمان زیادی را بخواهید در مشهد بمانید، پس خوب است با مقاصد گردشگری آنجا هم آشنا شوید. یکی از جاذبه های تاریخی مشهد را امروز برایتان توصیف میکنیم که شاید راجع به آن تا امروز نشنیده باشید و آن خانه داروغه مشهد است. خانه ای قدیمی که میتواند خاطره ای جذاب از سفرتان به مشهد در گوشه ذهنتان حک کند.
خانه داروغه مشهد
خانه تاریخی داروغه یادگاری از دوران قاجار است. در زمینی به مساحت ۶۱۰ مترمربع و در بافت اطراف حرم بنا شده است. نشانه هایی از معماری روس دارد و در مهر ماه ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده است.
این خانه بازمانده ای از آخرین مرحله معماری سنتی ایران است. اما به همراه آجرهای قالبی در شکل های مختلف، کاشی های هفت رنگ، تزئینات چوبی زیر سقف ها، تندیس های گچی در نمای رو به حیاط که همه و همه نشانه های معماری روسی هستند. طرح تراس و پله های دوطرفه، ارسی ها و برخی تزئینات خانه داروغه مشهد معماری شرقی را به نمایش گذاشته است.
شاید جالب باشد که بدانید خانه داروغه اولین جایی بود که در شهر مشهد صاحب حمام خصوصی شد. اولین شومینه مشهد نیز در این خانه قرار دارد. نشانه هایی از معماری روسی داشته و نانوایی و سرداب هم از عجایب آن است. در کوچه داروغه، دو خانه تاریخی دیگر هم هست که گفته میشود در گذشته به همراه یکدیگر، مجموعه ای بودند که به هم راه داشتند.
امکاناتی که گردشگران در این خانه به آن دسترسی دارند
سرویس بهداشتی
عکاسخانه سنتی
قهوه خانه سنتی
بخش های مختلف خانه داروغه مشهد
این خانه از نظر زیبایی شما را حسابی مجذوب خواهد کرد و یک عصر سرد پاییزی را برایتان به یک ساعت خاطره انگیز و دلپذیر تبدیل میکند. می توانید دمی را در قهوه خانه سنتی آنجا بیاسائید و لذت ببرید.
حیاط خانه داروغه
وقتی به خانه داروغه مشهد وارد میشوی، گویا به لوکیشن یک سریال قدیمی پا گذاشته ای و همه چیز دکور است. اما پس از چندی خواهی دید که اینجا حیاطی شگفت انگیز و زیباست که روحت را تازه میکند. با آن تزئینات دیدنی و چشم نواز. یک حوض و باغچه کوچک هم دارد که فضایی شبیه به خانه فاموری تهران را ایجاد کرده است. با رنگ آمیزی زیبا و خیره کننده که بسیاری عکس های خاطره انگیزی را به شما هدیه خواهد کرد. زیربنایش حدود ۱۱۰۰ مترمربع است و معماری آن به سه طرف ساخت شهرت دارد. در ضلع شمالی، جنوبی و شرقی حیاط، ساختمانی در دو طبقه بنا شده و یک ضلع غلامرو هم دارد.
تابستان نشین و زمستان نشین
خانه داروغه بسیار هوشمندانه ساخته است. در دو طرف حیاط، دو بخش تابستان نشین و زمستان نشین بنا شده، در صورتی که در سایر خانه ها قسمتی از حیاط به زمستان نشین و تابستان نشین اختصاص داده میشود. در زمستان نشین نه فقط وسایل گرما ساز گذاشته اند بلکه مطبخ یا همان آشپزخانه نیز در طبقه زیرین آن ها قرار گرفته است. راستی بخاری دیواری و پنجره های دو جداره هم در آن تعبیه شده که جزء عجایب این ساختمان است. اولین شومینه مشهد نیز در این خانه قرار دارد.
در قسمت تابستان نشین، اتاق های بادگیر، حوض آب و سبک معماری کاملاً سنتی را میبینیم، به طوری که در آن با استفاده از نیروی آب، باد، آفتاب و … نیازهای سرمایشی یک بنای بزرگ را بدون هیچ هزینه ای برطرف ساخته اند.
ایوان های خانه داروغه مشهد
در مدتی که در حال نوشتن مطالب گردشگری در مجله دلتا هستم عبارت «محمد (ص) شمع جمع آفرینش» را برای اولین بار است که در بنایی میبینم. در بخش غربی خانه داروغه، ایوان ستون داریاست که بر پیشانی اش، با کاشی این عبارت را نقش کرده اند. در سمت شمال حیاط نیز ایوان زیبای دیگری وجود دارد که چهار ستون آجرکاری دارد و به صورت رو به رو وَ متقارن، جلوی ایوان قرار گرفته و تا کف حیاط امتداد دارند. در دو سوی ایوان هم پله هایی مورب دیده میشود که نرده هایی کنار آنها کشیده شده است.
تاریخچه خانه داروغه مشهد
یوسف خان هراتی در دوره قاجار دستور ساخت این خانه را صادر کرد. آخرین داروغه مشهد و نخستین رئیس نظمیه بعد از مشروطه بود. در واقع این خانه به عنوان یک منزل شخصی توسط معماران روسی ساخته و محلی شد برای پذیرایی میهمان های رسمی صاحبخانه. تا حدود ۳۰ سال پیش هم هنوز کاربرد مسکونی داشته است.
از سال ۱۳۶۱ این خانه به صورت متروکه رها شده بود، اما از آنجا که در محدوده طرح بهسازی و نوسازی مرکز شهر مشهد قرار داشت بناهای قدیمی یک به یک تخریب شدند و جای خود را به ساختمان های جدید دادند. اما از کل این بافت فقط ۴۱ بنا باقی ماندند که خانه داروغه هم یکی از آنها بود.
خانه داروغه در حال فرو ریختن را با هدف حفظ اصالت هویت فرهنگی شهر و منطقه، جلوگیری از تخریب عنصر بصری تاریخ مشهد و نمایش بخشی از هنر معماری به زائران و مسافران مرمت کرده اند. نمایشی از زندگی گذشتگان که مرمت کاران، بخش های جدید را طوری ساخته اند که به اصالت بنا خدشه ای وارد نشود و با فضاهای اداری و موزه پذیرای علاقه مندان شد. بزرگترین و زیباترین خانه مرمت شده در محدوده مرکزی شهر مشهد، که متخصصان رشته های معماری، باستان شناسی، مرمت و … در کنار بسیاری مسافران و گردشگران از آن بازدید میکنند.
آدرس خانه داروغه مشهد
آدرس: مشهد، خیابان نواب صفوی، راسته حوض مسگران، کوچه داروغه
اتوبوس: باید سوار اتوبوس هایی شوید که از بلوار وحدت می گذرند، در نزدیکی بلوار ولایت از اتوبوس پیاده شوید و به سمت خانه پیاده بروید.
تاکسی: از آنجا که خانه داروغه در نزدیکی حرم قرار دارد، می توانید برای سر زدن به آن با تاکسی هایی بروید که از نزدیکی حرم عبور میکنند.
برای خواندن مطالب بیشتر گردشگری و ایرانگردی به مجله دلتا مراجعه کنید.
همچنین بخوانید:
دره شهر زیبا ؛ ممنون که ثابت می کنی ایران بیابان نیست
جزیره کیش ؛ در تفریحات آبی شیرجه بزنید
بریم آفرود سواری ؛ کویر ورزنه